Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Rola lasów w pochłanianiu dwutlenku węgla w kontekście zmian klimatu
28 stycznia 2016 r. w IBL w Sękocinie Starym odbył się wykład pt. „Rola lasów w pochłanianiu dwutlenku węgla w kontekście zmian klimatu”, który poprowadził prof. dr hab. Janusz Olejnik – kierownik Katedry Meteorologii na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu.
W seminarium wzięło udział 115 uczestników
Spotkanie rozpoczął Dyrektor IBL – dr hab. Janusz Czerepko, prof. nadzw. od powitania licznie przybyłych gości, w tym przedstawicieli: Ministerstwa Środowiska, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych (CKPŚ), Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), (Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ), Leśnego Banku Genów (LBG), Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej (BULiGL), parków narodowych, Wydziału Leśnego SGGW, Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, nadleśnictw, prasy leśnej oraz pracowników Instytutu. Dyrektor IBL przedstawił dorobek naukowy prelegenta, jak również podkreślił znaczenie badań ekosystemów leśnych w warunkach globalnych zmian klimatu, nawiązując do strategii UE w zakresie przystosowania do zmian klimatu i koncepcji włączenie lasów do Europejskiego Systemu Handlu Emisjami.
Dr hab. Janusz Czerepko, prof. nadzw., Dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa
Andrzej Konieczny – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska
Prof. dr hab. Janusz Olejnik rozpoczął wykład od omówienia interakcji pomiędzy ekosystemami i atmosferą, nawiązując do historii badań stężenia CO2 w atmosferze i wyników badań paleoklimatycznych.
Prof. dr hab. Janusz Olejnik – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Prelegent podkreślił, że obecne zmiany klimatyczne różnią się istotnie od wcześniejszych okresów wzrostu temperatury, które były wywoływane przez czynniki naturalne, bez udziału człowieka. Omawiając wpływ czynników naturalnych i antropogenicznych na zmiany środowiska przyrodniczego przedstawił skutki zmian klimatu na Biegunie Północnym, na lodowcach w Himalajach, w Nowej Zelandii, na Alasce i na wybranych przykładach z Europy. W przypadku Polski wskazał przykłady coraz częściej rejestrowanych ekstremalnych zjawisk pogodowych jak: susze, gwałtowne ulewy, huragany, trąby powietrzne, które w istotny sposób wpływają na bilans wodny kraju, a w konsekwencji na gospodarkę leśną.
Kolejnym zagadnieniem prezentowanym w trakcie wykładu była rola lasu w globalnym bilansie CO2. Przedstawił główne założenia badań procesów wymiany masy i energii pomiędzy powierzchnią Ziemi a atmosferą, ze szczególnym uwzględnieniem pomiarów strumieni gazów cieplarnianych. Zaprezentował przykłady doświadczeń naukowych na świecie, świadczące o zróżnicowaniu technik pomiaru wymiany gazów i ciepła pomiędzy atmosferą i lasem. Prelegent omówił historię polskich badań wymiany CO2 w ekosystemach leśnych, w tym główne założenia i najciekawsze wyniki projektów realizowanych przez Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu przy współpracy z DGLP w Nadleśnictwie Tuczno od 2008 r. oraz w Nadleśnictwie Trzebciny, po przejściu tornado w 2012 r. Zastosowanie nowoczesnych technik pomiarowych opartych na metodzie kowariancji wirów pozwoliło ocenić intensywność procesów wymiany gazów i ciepła pomiędzy powierzchnią lasu a atmosferą oraz przyrosty biomasy w ekosystemach leśnych w Polsce. Wyniki dotychczasowych pomiarów potwierdzają istotny wpływ wieku drzewostanu i sposobu zagospodarowania powierzchni leśnej na bilans CO2.
W końcowej części wykładu Profesor przedstawił prognozę dotyczącą globalnych zmiany klimatu, która wskazuje na dalszy wzrost temperatury, ale przede wszystkim na wzrost intensywności i częstotliwości ekstremalnych zjawisk pogodowych, z którymi ludzkość może sobie nie poradzić. Według profesora J. Olejnika wyzwania dla nauki powinny dotyczyć oceny długoterminowych reakcji ekosystemów leśnych na wzrost temperatury, wprowadzenia jednolitych standardów pomiarowych bilansu CO2, poprawy transferu wiedzy oraz stworzenia ogólnoeuropejskiej bazy danych dotyczącej absorpcji dwutlenku węgla przez biosferę. Podsumowaniem wykładu stanowiła maksyma głoszona przez kanadyjskich Indian „Nie odziedziczyliśmy Ziemi po rodzicach, tylko pożyczyliśmy od naszych dzieci”.
Przedstawiona problematyka wykładu wywołała ożywioną dyskusję, którą moderował dr hab. Zbigniew Borowski, prof. nadzw., kierownik Zakładu Ekologii Lasu IBL.
Dr hab. Zbigniew Borowski, prof. nadzw. – Instytut Badawczy Leśnictwa i prof. dr hab. Janusz Olejnik – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Jako pierwsza głos zabrała dr hab. Iwona Skrzecz, prof. nadzw., kierownik Zakładu Ochrony Lasu, która zwróciła uwagę na wciąż słabo poznaną rolę korzeni w procesie pochłaniania dwutlenku węgla i na niejednoznaczne wyniki doświadczeń naukowych przedstawionych podczas wykładu.
Zainteresowanie dr. inż. Szymona Jastrzębowskiego z Zakładu Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych IBL wzbudziły zagadnienia związane z przyczynami spadku stężenia dwutlenku węgla w historii Ziemi, jak również współczesne problemy dotyczące wzrostu emisji tego gazu w początkowej fazie rozwoju lasu.
Prof. dr hab. Kazimierz Rykowski z Zakładu Ekologii Lasu IBL w swoim wystąpieniu przedstawił założenia i najważniejsze wyniki badań dotyczących sposobów zagospodarowania powierzchni leśnej po huraganie w 2002 r. w Puszczy Piskiej (Nadleśnictwo Pisz). Następnie zwrócił uwagę na możliwości zwiększenia retencji węgla w lesie poprzez odpowiednią strategię produkcji i użytkowania drewna, przedstawiając gospodarkę leśną jako metodę łagodzenia zmian klimatycznych.
Prof. dr hab. Kazimierz Rykowski – Instytut Badawczy Leśnictwa
Dr inż. Jan Łukaszewicz z Zakładu Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych IBL przedstawił zagadnienia związane z retencją dwutlenku węgla w procesach geologicznych naszej planety oraz ocenił wpływ antropopresji na globalne zmiany klimatyczne.
Dr inż. Jan Łukaszewicz – Instytut Badawczy Leśnictwa
Prof. dr hab. Piotr Paschalis Jakubowicz z Wydziału Leśnego SGGW, podziękował za bardzo ciekawy wykład, podkreślając rangę problemów zmian klimatycznych w skali globalnej oraz ocenił wpływ procesów odnawiania, zabiegów pielęgnacyjnych i sposobu użytkowania obszarów leśnych na wielkość emisji i pochłaniania dwutlenku węgla.
Prof. dr hab. Piotr Paschalis Jakubowicz – Wydział Leśny SGGW
Prof. dr hab. Tomasz Borecki – przewodniczący Rady Naukowej IBL, zwrócił uwagę na zmiany okresów suszy i opadów powtarzające się w kolejnych cyklach rocznych, co w konsekwencji oznacza zmiany bilansu wodnego na obszarach leśnych i powoduje spadek absorpcji dwutlenku węgla.
Prof. dr hab. Tomasz Wodzicki wskazał na potrzebę prowadzenia badań genetycznych w leśnictwie w celu wyselekcjonowania nowych odmian gatunków drzew szybkorosnących.
Prof. dr hab. Tomasz Wodzicki
Ostatni głos w dyskusji zabrał Ryszard Malewicz z RDLP we Wrocławiu, który podkreślając rolę retencji wody na obszarach leśnych wskazał na niedostateczny dostęp do informacji naukowej dotyczącej możliwości ograniczenia tempa zmian klimatycznych poprzez maksymalne wykorzystanie naturalnej retencji i leśnych melioracji wodnych.
Ryszard Malewicz – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych we Wrocławiu
Profesor Janusz Olejnik, ze względu na szeroki zakres merytoryczny zagadnienia i ograniczenia czasowe spotkania wyraził gotowość do wygłoszenia kolejnego wykładu poświęconego tym razem roli retencji wody na obszarach leśnych w dobie globalnych zmian klimatu.
Uczestnicy seminarium naukowego
Na zakończenie spotkania Dyrektor IBL podziękował za bardzo interesujący wykład i wyraził uznanie dla ciekawej formy prezentacji. Podkreślił, że przedstawione zagadnienia są ważne zarówno dla nauki, jak i dla praktyki leśnej. Podziękował za udział w dyskusji, a wszystkich uczestników wykładu zaprosił na VIII Sesję Zimowej Szkoły Leśnej – „Zagrożenia lasu i jego funkcji – przyczyny, konsekwencje i szanse dla gospodarki leśnej”, która odbędzie się w Sękocinie Starym w dniach 15-17 marca 2016 r.
Prezentacja pt. „Rola lasów w pochłanianiu dwutlenku węgla w kontekście zmian klimatu” (PDF)
Opracowała: dr inż. Dorota Grygoruk
Zdjęcia: Leszek Kruczek
21 listopada 2024
