Praca zbiorowa pod redakcją Zbigniewa Sieroty. Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary 2011. ISBN 978-83-62830-00-8, ss. 279.
Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary 2011. ISBN 978-83-62830-00-8, ss. 279.
Cena: 40,00 28,00 PLN (brutto).
W pracy opisano wyniki badań nad zmianami zachodzącymi w wybranych 11 drzewostanach gospodarczych sosny zwyczajnej, rosnących na gruntach porolnych, w których zapoczątkowany został proces chorobowy spowodowany przez korzeniowca wieloletniego (Heterobasidion annosum) – sprawcę groźnej choroby, jaką jest huba korzeni. Drzewostany te cechowała daleko posunięta monotypizacja, charakterystyczna dla zalesień nieużytków i gleb rolniczych najsłabszej jakości (typ lasu – bór świeży), zbliżony wiek (przełom I i II klasy wieku) oraz podobne warunki termiczno-wilgotnościowe i klimatyczne. W tych drzewostanach podjęto próbę przebudowy częściowej, polegającej na wycięciu w ogniskach chorobowych niewielkich gniazd, z równoczesnym wprowadzeniem do powstałych pniaków preparatu biologicznego z grzybem Phlebiopsis gigantea, antagonistą sprawcy huby korzeni. Sposób ten, zwany metodą „sztucznych luk”, wydaje się być skuteczną metodą profilaktyczno-terapeutyczną. Zawiera on element biotechnologii – preparat biologiczny skutecznie zwalczający patogena i wykorzystuje elementy inżynierii środowiska przez wprowadzenie konkurenta do korzeni w przestrzeni glebowej drzewostanu, w której będą rozwijać się systemy korzeniowe wprowadzonych sztucznie drzew gatunków liściastych. Zmiany zachodzące w obrębie sztucznych luk porównano z rozwojem istniejących luk naturalnych oraz drzewostanu we fragmencie nie wykazującym jeszcze symptomów choroby.
W lukach sztucznych (ogrodzonej i nieogrodzonej), lukach naturalnych oraz w drzewostanie badane były: zmiany chemizmu gleb, aktywność mikrobiologiczna zbiorowisk, mikoryzy, roślinność runa, przeżywalność wprowadzonych sadzonek, cechy hodowlane drzew otaczających luki, zmienność zgrupowań Carabidae, aktywność przypłaszczka granatka Phaenops cyanea, zdrowotność drzewostanu, a także oceniana skuteczność zabiegu ochronnego z P. gigantea oraz przebieg warunków meteorologicznych (2007-2010).
Uzyskane wyniki wskazują na wielokierunkowe zmiany w środowisku glebowym oraz w drzewostanach, zapoczątkowane zarówno procesem chorobowym (huba korzeni), jak i wykonaniem sztucznych luk oraz wprowadzeniem gatunków liściastych (przebudowa) do dotychczasowej monokultury sosny zwyczajnej.
