Ta strona korzysta z ciasteczek, aby zapewnić Ci najlepszą możliwą obsługę. Informacje o ciasteczkach są przechowywane w przeglądarce i wykonują funkcje takie jak rozpoznawanie Cię po powrocie na naszą stronę internetową i pomaganie naszemu zespołowi w zrozumieniu, które sekcje witryny są dla Ciebie najbardziej interesujące i przydatne.
Seminarium naukowe pt. „Program testowania potomstwa leśnej bazy nasiennej – pierwsze wyniki”
12 kwietnia 2016 r. w Instytucie Badawczym Leśnictwa odbyło się seminarium naukowe pt. „Program testowania potomstwa leśnej bazy nasiennej – pierwsze wyniki”.
Seminarium miało na celu omówienie i podsumowania wyników badań realizowanych na zlecenie Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych w latach 2005-2015.
Prelegentami byli: Krzysztof Rostek – Naczelnik Wydziału Gospodarki Leśnej DGLP, prof. dr hab. Władysław Barzdajn z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, prof. dr hab. Jarosław Burczyk z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, dr hab. Justyna Nowakowska, dr hab. Jan Kowalczyk i dr inż. Jan Matras – autor tematu.
Dr inż. Jan Matras – Kierownik Zakładu Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych IBL, autor tematu
Dr hab. Justyna Nowakowska – Kierownik Laboratorium Biologii Molekularnej
Dr hab. Jan Kowalczyk z Zakładu Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych IBL
W seminarium udział wzięli przedstawiciele następujących jednostek reprezentujących administrację LP:
DGLP – Krzysztof Rostek – Naczelnik Wydziału Gospodarki Leśnej,
RDLP: Zastępca Dyrektora ds. Gospodarki Leśnej RDLP w Radomiu Piotr Kacprzak,
Naczelnicy Wydziałów i Regionalni Genetycy z rdLP:
1. Białystok – Rober Cierech
2. Gdańsk – Marek Kowalewski
3. Katowice – Maria Łabno
4. Łódź – Krzysztof Kamiński
5. Olsztyn – Piotr Mioduszewski
6. Poznań – Waldemar Szychowiak
7. Szczecinek – Anna Stachowiak
8. Toruń, Warszawa – Grzegorz Pawłowski
9. Zielona Góra – Marta Wiler.
Ośrodki badawcze reprezentowali:
– Instytut Dendrologii PAN w Kórniku – prof. dr hab. Władysław Chałupka, prof. dr hab. Andrzej Lewandowski,
– Uniwersytet Rolniczy w Krakowie – prof. dr hab. Kinga Skrzyszewska i dr inż. Jacek Banach,
– Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu – prof. dr hab. Władysław Barzdajn i dr hab. Wojciech Kowalkowski,
– Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy – prof. dr hab. Jarosław Burczyk,
– Biuro Nasiennictwa Leśnego reprezentowali: Zastępca Dyrektora Tomasz Dziemidek oraz pracownicy biura zajmujący się rejestracją Leśnego Materiału Rozmnożeniowego (LMR).
Ponadto w seminarium uczestniczyli liczni przedstawiciele nadleśnictw, w których zlokalizowane są powierzchnie testujące oraz pracownicy Stacji Oceny Nasion w Bedoniu.
Dr inż. Piotr Gołos – Zastępca Dyrektora IBL ds. Ekonomicznych
Seminarium otworzył Zastępca Dyrektora IBL ds. Ekonomicznych dr inż. Piotr Gołos witając licznie zgromadzonych gości, praktyków, pracowników administracji LP, przedstawicieli Dyrekcji Generalnej LP, Ministerstwa Środowiska oraz Wydziałów Leśnych. Prowadzący pierwszą część spotkania prof. dr hab. Władysław Chałupka omówił działania przygotowawcze do rozpoczęcia testowania od pierwszego spotkania w LBG w Kostrzycy do wdrożenia w grudniu 2004 r. do realizacji w LP opracowanego przez Zespół powołany przez Dyrektora Generalnego LP „Programu testowania potomstwa wyłączonych drzewostanów nasiennych drzew doborowych plantacji i plantacyjnych upraw nasiennych”.
Prof. dr hab. Władysław Chałupka – Instytut Dendrologii PAN w Kórniku
Dotychczasowe wyniki realizacji „Programu” przedstawił Naczelnik wydziału Gospodarki Leśnej Krzysztof Rostek podsumowując praktyczne efekty działań i podkreślając ogrom zadań zrealizowanych przez LP w pierwszym dziesięcioleciu trwania „Programu”.
Krzysztof Rostek – Naczelnik Wydziału Gospodarki Leśnej DGLP
Zdaniem prelegenta rozpoczęcie systematycznego testowania potomstwa obiektów leśnego materiału podstawowego, to skok jakościowy w hodowli selekcyjnej, wyrażający się w:
– Przejściu od selekcji fenotypowej do genotypowej;
– Rozpoczęciu działania planowego i dążeniu do ogólnie określonych celów;
– Ogromnej skali prac terenowych i pomiarowych;
– Zgromadzonym materiale rozmnożeniowym na powierzchniach testujących;
– Rozbudzeniu nowej świadomości wśród leśników praktyków.
Prof. dr hab. Władysław Barzdajn z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Podczas seminarium skoncentrowano się na wynikach badań uzyskanych na powierzchniach, na których po 10 latach wzrostu wykonano pomiary końcowe. Dotyczyły one powierzchni założonych w 2006 r. z populacjami buka w regionach testowania: III południowo-zachodnim – prof. Władysław Barzdajn oraz IV – południowo-wschodnim – dr Jan Matras. W oparciu o szczegółowe analizy i oceny statystyczne cech ilościowych wytypowano 5 populacji z regionu III i 3 populacje z regionu IV do zakwalifikowania do kategorii IV LMP „przetestowany”.
Prof. dr hab. Jarosław Burczyk z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
W dalszej części seminarium wygłoszono dwa bardzo interesujące referaty dotyczące możliwości wykorzystania technik molekularnych w hodowli selekcyjnej drzew leśnych. Analizy genetyczne są obecnie jednym z najszybciej rozwijających się kierunków badawczych. Postęp w tej dziedzinie dotyczy również badań hodowlanych drzew leśnych. Jednak zdaniem autorów prezentacji badania molekularne, bardzo wzbogacające informacje o wartości hodowlanej drzew leśnych, winny być prowadzone równolegle z badaniami polowymi weryfikującymi działanie genów w określonych warunkach środowiska (genotyp, fenotyp, interakcja genotyp-środowisko itd).
Uczestnicy seminarium
Po wygłoszeniu referatów rozpoczęła się bardzo ożywiona dyskusja, w której poruszono wiele zagadnień zarówno metodycznych dotyczących celów i zakresu testowania określonych w realizowanym obecnie ”Programie”, jak i kierunków prac w kolejnych etapach jego realizacji.
Prof. dr hab. Andrzej Lewandowski z Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku
Liczne wnioski i propozycje dotyczące dalszej realizacji programu można podsumować następująco.
Program testowania potomstwa jest bardzo istotnym elementem długookresowego programu hodowli selekcyjnej drzew leśnych w LP wprowadzającym nową jakość w formie informacji genetycznej o populacjach rodach i osobnikach stanowiących bazę nasienną w LP. Ta informacja nabiera szczególnej wagi w warunkach zmian klimatycznych i konieczności doboru do dalszego rozmnażania najbardziej wartościowych w tych warunkach populacji i osobników. Większość osób pozytywnie oceniła podjęte działania i podkreślała potrzebę ich kontynuacji.
Wykonana zgodnie z zapisami Dyrektywy 105 EU ocena wartości hodowlanej po 10 latach, nie do końca poprawnie charakteryzuje wartość hodowlaną populacji, co obserwowano dla cech jakościowych buka. Wydaje się uzasadnione utrzymanie w dłuższym okresie czasu założonych powierzchni testujących, tak jak to zakładano w „Programie” i wykonanie np. po 20 latach weryfikacji wykonanego po 10 latach w oparciu o cechy ilościowe wyboru populacji oraz wyboru najlepszych pod względem jakościowym populacji do kategorii „przetestowany”.
Podkreślano również potrzebę poszerzenia zakresu oceny testowanych obiektów o cechy dotychczas nieuwzględniane a istotne z punktu widzenia odporności populacji na czynniki biotyczne i abiotyczne.
Seminarium zostało bardzo pozytywnie odebrane zarówno przez licznych przedstawicieli jednostek badawczych, jak i praktyków, a liczne wnioski i propozycje zgłaszane w trakcie dyskusji posłużą do wprowadzenia poprawek i korekt kolejnego etapu realizacji „Programu”.
Opracowanie: dr inż. Jan Matras
Zdjęcia: Leszek Kruczek
23 sierpnia 2024
8 sierpnia 2024
1 sierpnia 2024
31 lipca 2024
18 lipca 2024
