VIII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej poświęcona zagrożeniom lasu i jego funkcji

W dniach 15–17 marca 2016 r. odbyła się VIII Sesja Zimowej Szkoły Leśnej przy Instytucie Badawczym Leśnictwa, której współorganizatorem była Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych. Tegoroczna edycja nosiła tytuł: „Zagrożenia lasu oraz jego funkcji – przyczyny, konsekwencje i szanse dla gospodarki leśnej”.

Uczestnicy VIII Sesji Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL

W Sesji uczestniczyło 330 osób reprezentujących Ministerstwo Środowiska, jednostki organizacyjne Lasów Państwowych, uczelnie wyższe, instytuty badawcze, stowarzyszenia i organizacje pozarządowe oraz media.

Wzięli w niej udział także goście zagraniczni: prof. Jørgen Bo Larsen – z Uniwersytetu w Kopenhadze (Dania), prof. Dominik Kulakowski z Uniwersytetu Clarka w Worcester, MA (USA), dr Annemarie Bastrup-Birk z Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska, Kopenhaga (Dania), Tanja Sanders z Instytutu von Thünena w Eberswalde (Niemcy), prof. Ján Holécy z Uniwersytetu Technicznego w Zwoleniu (Słowacja) i prof. Gerhard Oesten z Instytutu Ekonomiki Leśnictwa Uniwersytetu we Fryburgu (Niemcy).

Obrady ZSL zostały poprzedzone sygnałami myśliwskimi odegranymi przez zespół trębaczy myśliwskich AKTEON z SGGW w Warszawie

W tegorocznej sesji Zimowej Szkoły Leśnej udział wzięło wielu znamienitych gości, wśród których należy wymienić m.in.: Sekretarza Stanu w Ministerstwie Środowiska Pawła Sałka, Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych dr. inż. Konrada Tomaszewskiego, Zastępcę Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych ds. Strategii, Organizacji i Rozwoju prof. dr. hab. Tomasza Zawiłę-Niedźwieckiego, Wiceprezesów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Jacka Spyrkę i Romana Wójcika, Dyrektora Biura Nasiennictwa Leśnego Ryszarda Dzialuka, Zastępcę Głównego Inspektora Ochrony Roślin i Nasiennictwa Tadeusza Łączyńskiego, Joannę Raczkowską z Departamentu Rolnictwa GUS, Zastępcę Dyrektora Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych Wiesława Krzewinę, Dyrektora Centrum Informacyjnego Lasów Państwowych Sławomira Trzaskowskiego, Dyrektora Zakładu Informatyki Lasów Państwowych Piotra Smiatacza, Dyrektora Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie, dr. inż. Benedykta Roźmiarka, Dyrektora Ośrodka Rozwojowo – Wdrożeniowego LP w Bedoniu, Tomasza Modlinskiego, Dyrektora Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej dr. inż. Janusza Dawidziuka wraz ze współpracownikami z zarządu i oddziałów, Dyrektora Kampinoskiego Parku Narodowego Mirosława Markowskiego, Prorektora ds. Nauki, Wdrożeń i Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie prof. dr. hab. Stanisława Małka, Dziekana Wydziału Leśnego Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie prof. dr. hab. Stanisława Orła, Dziekana Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie prof. dr. hab. Henryka Żyburę, Kierownika Katedry Łowiectwa i Ochrony Lasu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu prof. Macieja Skorupskiego, Zastępcę Dyrektora Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku dr inż. Andrzeja Jagodzińskiego, Zastępcę Dyrektora Państwowego Instytutu Geologicznego Marię Magdalenę Stacewicz, Dyrektor Instytutu Ochrony Środowiska prof. dr. hab. Barbarę Gworek, prof. dr. hab. Tomasza Staszewskiego z Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, Przewodniczącego Zarządu Głównego SITLiD prof. dr. hab. Piotra Paschalisa-Jakubowicza, sekretarza Polskiego Związku Zrzeszeń Leśnych Adama Dominickiego oraz Przewodniczącego Ruchu Obrony Lasów Polskich Henryka Pargiełę. Na sesję Zimowej Szkoły Leśnej przybyli również wieloletni Przewodniczący Rady Naukowej IBL: prof. dr hab. Andrzej Grzywacz i prof. dr hab. Andrzej Szujecki oraz członkowie honorowi Rady: prof. dr hab. Aleksander Sokołowski, prof. dr hab. Alojzy Kowalkowski, prof. dr hab. Tomasz Wodzicki i prof. dr hab. Kazimierz Zajączkowski.

Otwarcia VIII Sesji dokonał Dyrektor IBL dr hab. Janusz Czerepko, prof. nadzw.

Podczas tegorocznych obrad wygłoszono 22 referaty i 4 doniesienia, w pięciu blokach tematycznych:

I. Przewidywane zmiany klimatu i strategie adaptacyjne lasów.

II. Zagrożenia lasu i jego funkcji.

III. Ewolucja zagrożeń lasu.

IV. Monitoring stanu zdrowotnego lasu oraz jego zagrożeń.

V. Gospodarcze konsekwencje uszkodzeń lasu i zmian jego funkcji.

Referat wprowadzający poświęcony gospodarce leśnej w warunkach zmieniającego się klimatu wygłosił Dyrektor Generalny Lasów Państwowych dr inż. Konrad Tomaszewski. Podkreślił, iż w ramach dostosowywania gospodarki leśnej do zmieniającego się klimatu PGL Lasy Państwowe podejmuje szereg działań zmierzających do zwiększenia pochłaniania CO₂ przez lasy, obejmujących odpowiednie zabiegi hodowlane, ograniczanie zagrożenia pożarowego oraz przeciwdziałanie procesom rozpadu drzewostanów.

Referat poświęcony leśnym gospodarstwom węglowym wygłosił Dyrektor Generalny Lasów Państwowych dr inż. Konrad Tomaszewski

Dyrektor Konrad Tomaszewski zapowiedział, że w 2017 r. Lasy Państwowe uruchomią 4-letni projekt rozwojowy powołujący Leśne Gospodarstwa Węglowe, w których zostanie wykonana ocena dodatkowego pochłaniania CO₂. Na tej podstawie możliwa będzie sprzedaż dodatkowych jednostek węglowych podmiotom gospodarki narodowej objętym Europejskim Systemem Handlu Emisjami (ETS) na rynku alternatywnym do Lasów Państwowych.

Paweł Sałek – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska

Referat poświęcony roli lasu w polityce klimatycznej państwa wygłosił Paweł Sałek, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Środowiska, a jednocześnie Pełnomocnik Rządu ds. Polityki Klimatycznej. W swoim wystąpieniu podkreślił, że Polska przyjmuje stanowisko, iż korzyści płynące ze zwiększonego pochłaniania powinny być należycie odzwierciedlone w unijnym pakiecie klimatyczno-energetycznym. Dlatego kolejnym etapem będzie aktywna rola Polski w wypracowywaniu wskazówek do rozliczania kontrybucji UE, w tym także tych dotyczących rozliczania pochłaniania dwutlenku węgla przez lasy. Włączenie jednostek z pochłaniania do pakietu klimatyczno-energetycznego nada podjętym dodatkowym działaniom w sektorze leśnym należytą wartość i rangę. W ocenie Ministra zachęciłoby to inne państwa członkowskie do prowadzenia gospodarki leśnej w sposób zrównoważony i podejmowania dodatkowych działań w leśnictwie mających na celu zwiększenie pochłaniania dwutlenku węgla.

prof. Jørgen Bo Larsen – Uniwersytet w Kopenhadze

O możliwościach podejmowania działań przez leśników na rzecz adaptacji lasu do zmian klimatu mówił prof. Jørgen Bo Larsen z Uniwersytetu w Kopenhadze. W Jego ocenie tymi działaniami są przede wszystkim: promowanie gatunków lepiej dostosowanych do zmian klimatu i bardziej wobec nich tolerancyjnych, a co za tym idzie hodowla drzewostanów mieszanych, popieranie naturalnego odnowienia i sadzenie gatunków odpornych na zmiany klimatu oraz kształtowanie właściwej struktury drzewostanów poprzez prowadzenie trzebieży selekcyjnych.

W podsumowaniu stwierdził, że pomimo opracowanych modeli i prognoz, przebieg zmian klimatycznych wciąż jest w dużym stopniu nieprzewidywalny, zwłaszcza w skali regionalnej i lokalnej. Dlatego należy zmienić odgórne zarządzanie lasami w kierunku podejścia adaptacyjnego, w którym monitorowanie zmian środowiska leśnego będzie realizowane na poziomie lokalnym i znajdzie odzwierciedlenie w nowych, stale zmieniających się działaniach, adaptowanych na bieżąco do zachodzących zmian.

Prof. dr hab. Halina Lorenc

Wpływ ekstremalnych zjawisk klimatycznych na stan lasów w Polsce omówiła prof. dr hab. Halina Lorenc. Stwierdziła, że ludzkość nie może dopuścić do zrealizowania się katastrofalnych prognoz. Łagodzenie zmian klimatycznych będzie więc wymagało znacznego i trwałego ograniczenia emisji gazów cieplarnianych – o około 40% do 2030 r. na całym świecie, zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się. Dodała, że jedną z metod ograniczania emisji gazów cieplarnianych jest przechodzenie na energię niekonwencjonalną oraz poprawa efektywności energetycznej, jak również wykorzystywanie i ochrona naturalnych „pochłaniaczy” emitowanych gazów cieplarnianych – oceanów i lasów.

Kolejne dwa bloki tematyczne odnosiły się do zagrożeń lasu i jego funkcji w kontekście ewolucyjnym. Autorzy referatów wskazywali, że większość aktualnych problemów ochrony lasu wynika przede wszystkim z pogarszającego się stanu zdrowotnego drzewostanów będącego konsekwencją coraz częstszego występowania ekstremalnych zjawisk pogodowych – huraganów, powodzi i susz. W konsekwencji osłabione drzewostany są masowo atakowane przez szkodliwe owady i grzyby chorobotwórcze.

Blok tematyczny „Zagrożenia lasu i jego funkcji” moderowali: prof. dr hab. Andrzej Grzywacz, Przewodniczący ZG Polskiego Towarzystwa Leśnego i dr inż. Kazimierz Szabla, Dyrektor RDLP w Katowicach

W drugim bloku tematycznym „Zagrożenia lasu i jego funkcji” referaty wygłosili przedstawiciele nauki i praktyki leśnej. Aktualne problemy ochrony lasu omówiły: dr hab. Iwona Skrzecz, Kierownik Zakładu Ochrony Lasu IBL i Aldona Perlińska Naczelnik Wydziału Ochrony Lasu DGLP. O skali, częstości i konsekwencjach wielkopowierzchniowych klęsk w lasach referat wygłosili: Piotr Gawęda – Kierownik Zespołu Ochrony Lasu w Gdańsku i dr hab. Tomasz Mokrzycki z Wydziału Leśnego SGGW w Warszawie. Doniesienie nt. zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie Nadleśnictwa Polanów zaprezentowali jego pracownicy: nadleśniczy Jacek Todys i inżynier nadzoru Tomasz Kurek, wspierani przez Witolda Pazdrowskiego i Marka Szymańskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Z referatów wynika, że w przyszłości najważniejsze problemy dotyczące ochrony lasu będą się wiązać z aktywizacją owadów i grzybów pasożytniczych, zamieraniem pędów sosny i gatunków liściastych, zwiększeniem podatności na choroby igieł oraz liści i będą powiązane z chorobami grzybowymi powodującymi zgnilizny korzeni oraz dalszym osłabieniem i zamieraniem drzew liściastych. Prelegenci za przykład podali gatunki, których liczebność w ostatnich latach znacznie wzrosła (m.in. smolik znaczony czy wskaźnica modrzewianeczka), gatunki słabo poznane (zawodnica świerkowa i zasnuje), jak również przesunięcia obszarów gradacji poszczególnych gatunków owadów. Naukowcy zauważyli również zmianę w biologii gatunków, które w korzystnych warunkach pogodowych mogą wyprowadzać więcej generacji np. kornik drukarz.

Kolejne dwa referaty były poświęcone modelowaniu w leśnictwie. Prof. dr hab. Arkadiusz Bruchwald i dr hab. Elżbieta Dmyterko z IBL przedstawili zastosowanie modelu ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny zagrożenia lasów Polski, natomiast prof. Dominik Kulakowski z Uniwersytetu Clarka w Worcester (USA) mówił o zagrożeniach ekosystemów leśnych spowodowanych zaburzeniami na przykładzie amerykańskich doświadczeń.

Prof. Dominik Kulakowski z Uniwersytetu Clarka w Worcester (USA)

Na zakończenie tego bloku dr hab. Lidia Sukovata (IBL) zaprezentowała opracowane modele do średnioterminowego prognozowania wystąpienia gradacji brudnicy mniszki.

Trzeci blok tematyczny był poświęcony ewolucji zagrożeń lasu. Na podstawie wybranych przedstawicieli gatunków rodzimej entomofauny dr hab. Wojciech Grodzki (Instytut Badawczy Leśnictwa) i Grzegorz Guzik (Zespół Ochrony Lasu w Opolu) omówili potencjalne źródła nowych zagrożeń dla ekosystemów leśnych. Zagrożenia te mogą wynikać m.in. z: nagłego wzrostu liczebności gatunków uznanych za nieszkodliwe (np. wskaźnica modrzewianeczka), liczniejszego pojawu gatunków słabo poznanych (zasnuje, zawodnica świerkowa), gradacyjnych pojawów owadów na obszarach innych niż dotychczas (pryszczarek Baera), poszerzenia areału występowania danego gatunku (kornik zrosłozębny) oraz zmian w biologii gatunków dobrze poznanych (kornik drukarz).

Zagrożenie lasów ze strony inwazyjnych obcych gatunków roślin i zwierząt przedstawił dr Wojciech Solarz z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie który stwierdził, że głównym zagrożeniem dla lasów jest obecność szkodników nie introdukowanych w ramach planowej gospodarki leśnej. Gatunki te negatywnie wpływają przede wszystkim na ekonomiczne oraz ochronne funkcje lasu poprzez modyfikację siedlisk, drapieżnictwo, pasożytnictwo i przenoszenie chorób.

Prof. dr hab. Zbigniew Sierota z Instytutu Badawczego Leśnictwa i Katarzyna Nowik z Zespołu Ochrony Lasu we Wrocławiu

Referat nt. zmian zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe wygłosili prof. dr hab. Zbigniew Sierota (Instytut Badawczy Leśnictwa) i Katarzyna Nowik (Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu). W ocenie prelegentów najważniejsze problemy dotyczące chorób lasu w niedalekiej przyszłości będą koncentrować się na: aktywizacji grzybów pasożytniczych, zamieraniu pędów sosny i gatunków liściastych, zwiększeniu podatności na choroby igieł i liści, chorobach powodujących zgnilizny korzeni oraz dalszym osłabieniu i zamieraniu drzew liściastych.

W ramach tego bloku dwa referaty zostały poświęcone zagrożeniu pożarowemu lasów i ich zapobieganiu. Ryzyko i konsekwencje występowania pożarów w lasach przedstawili dr hab. Ryszard Szczygieł (Instytut Badawczy Leśnictwa) i Aldona Perlińska (Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych), natomiast strukturę przestrzenno-czasową występowania pożarów lasów i gruntów ornych w Polsce w latach 2007–2014 omówili Magdalena Stec i Mariusz Szymanowski z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Na podstawie obserwacji i analiz coraz częstsze i intensywniejsze anomalie pogodowe przyczyniają się do obserwowanej na świecie tendencji wzrostu liczby pożarów lasu. W Polsce są to przeważnie pożary na niewielkim areale, z których 60% wybucha w lasach niepaństwowych. Podstawowymi przesłankami organizacji krajowego systemu ochrony przeciwpożarowej jest kategoria i stopień zagrożenia pożarowego lasu, tj. 2 wskaźniki określające ryzyko pod względem pożarowym. Rzutują one na sposób przygotowania lasu na wypadek pożaru oraz zakres i rodzaj codziennych przedsięwzięć ochronnych.

Tematem kolejnego bloku był monitoring stanu zdrowotnego lasu oraz jego zagrożeń. Zagadnieniem tym zajmuje się Międzynarodowy program oceny i monitoringu wpływu zanieczyszczeń powietrza na lasy (ICP Forest). Jest to najdłużej trwający system, który pozwala na wnioskowanie na podstawie danych zebranych z prawie 7 tysięcy powierzchni obserwacyjnych.

Prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz z Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu

Przesłanki i scenariusze zmian klimatu przedstawił prof. dr hab. Zbigniew Kundzewicz z Instytutu Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu, natomiast o zagrożeniach antropogenicznych w lasach w kontekście kierunków zmian i możliwości przeciwdziałania mówiła dr Annemarie Bastrup-Birk z Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska.

Dr Annemarie Bastrup-Birk z Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska

Monitoring stanu lasu i jego znaczenie w Europie omówiła Tanja Sanders z Instytutu von Thünena (Eberswalde, Niemcy), natomiast ocenę zagrożeń lasów w Polsce na podstawie monitoringowych badań tempa i kierunków zmian w ekosystemach leśnych przedstawili: Jerzy Wawrzoniak, dr inż. Paweł Lech i dr inż. Anna Kowalska z IBL, prof. dr hab. Jerzy Solon z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie oraz Anna Wiech i Hanna Kasprowicz z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Na podstawie danych z monitoringu można stwierdzić, że w ostatnich dziesięcioleciach spada koncentracja związków siarki i azotu w powietrzu, a analizując zdrowotność poszczególnych gatunków lasotwórczych w najlepszej kondycji są drzewostany bukowe, a w najgorszej dębowe i świerkowe. W tym samym bloku tematycznym doniesienie nt. współczesnych funkcji infrastruktury wodnej w lasach wygłosili prof. dr hab. Edward Pierzgalski i dr hab. Jan Tyszka z IBL.

O znaczeniu monitoringu stanu lasu w Europie mówiła Tanja Sanders z Instytutu von Thünena

Tegoroczną sesję Zimowej Szkoły Leśnej zakończył blok poświęcony gospodarczym konsekwencjom uszkodzeń lasu i związanym z tym zmianom jego funkcji. Głównym dylematem w takich warunkach jest kwestia podejmowania decyzji gospodarczych, które przy braku wiedzy dotyczącej zmian klimatycznych, a co za tym idzie także ich konsekwencji na życie lasu i prowadzoną tam gospodarkę leśną, mogą być po prostu nietrafione. Obecnie nie ma jednolitego systemu oceny ryzyka finansowego w leśnictwie. Wprawdzie Lasy Państwowe posiadają wystarczające fundusze na likwidację skutków klęsk, jednakże zebrani postulowali aby na ten cel pozyskiwać także środki zewnętrzne.

Prof. Ján Holécy z Uniwersytetu Technicznego w Zwoleniu (Słowacja)

W tym bloku referaty wygłosili: prof. dr hab. Bogdan Brzeziecki (SGGW): „Podstawy kształtowania składu gatunkowego drzewostanów w lasach wielofunkcyjnych”, prof. Ján Holécy z Uniwersytetu Technicznego w Zwoleniu (Słowacja): „Ubezpieczenie lasu od ryzyka wystąpienia różnych zagrożeń naturalnych”, prof. Gerhard Oesten z Uniwersytetu we Freiburgu (Niemcy): „O konsekwencjach ekonomicznych zmian stanu zdrowotnego lasów. Wkład ekonomiki leśnictwa w zarządzanie ryzykiem”, dr Krzysztof Adamowicz z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i Krzysztof Michalski z Nadleśnictwa Katowice: „Interakcje ryzyka w Lasach Państwowych i przemyśle drzewnym, dr inż. Kazimierz Szabla – Dyrektor RDLP w Katowicach: „Ekonomiczne i społeczne konsekwencje klęsk w lasach na przykładzie RDLP w Katowicach” oraz dr hab. Maciej Skorupski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wraz z Tomaszem Sobalakiem z Nadleśnictwa Łopuchówko: „Wyzwania wielofunkcyjnej gospodarki leśnej – konkurencyjność funkcji lasu jako źródło konfliktów”.

Dyskusję na zakończenie Zimowej Szkoły Leśnej poprowadzili moderatorzy i autorzy referatów wygłoszonych w ramach V bloku tematycznego „Gospodarcze konsekwencje uszkodzeń lasu i zmian jego funkcji”

W podsumowaniu VIII Sesji ZSL głos zabrał prof. dr hab. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki, Zastępca Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych ds. Strategii, Organizacji i Rozwoju

Wnioski z trzydniowych obrad przedstawiła dr hab. Iwona Skrzecz, natomiast podsumowania ośmiu edycji Zimowej Szkoły Leśnej dokonał Dyrektor IBL, dr hab. Janusz Czerepko, który jednocześnie zachęcił zebranych do przesyłania wniosków i spostrzeżeń na temat ósmej Sesji, jak również propozycji tematycznych przyszłorocznej edycji Szkoły. Dyrektor z satysfakcją podkreślił, że łącznie we wszystkich sesjach ZSL, które odbyły się w latach 2009-2016 udział wzięło blisko 2 000 słuchaczy.

Uczestnicy i goście Zimowej Szkoły Leśnej mieli okazję obejrzeć wystawę poświęconą obchodzonemu w ubiegłym roku jubileuszowi 85-lecia Instytutu „IBL na kartach historii”.

Zapraszamy do obejrzenia zdjęć z tegorocznej Zimowej Szkoły Leśnej w FOTOGALERII.

Opracował: mgr inż. Artur Sawicki

Zdjęcia: Leszek Kruczek, Artur Sawicki

Informacja Naukowa i Promocja

Pliki do pobrania (PDF): Referaty wygłoszone na VIII sesji Zimowej Szkoły Leśnej przy IBL

Rola lasu w polityce klimatycznej państwa (Paweł Sałek – Ministerstwo Środowiska)
Możliwości adaptacji lasu do zmian klimatu (J. Bo Larsen – Uniwersytet w Kopenhadze, Dania)
Las jako czynnik ochrony klimatu. Wpływ ekstremalnych zjawisk meteorologicznych na stan lasów w Polsce (Halina Lorenc)
Aktualne problemy ochrony lasu (Iwona Skrzecz – Instytut Badawczy Leśnictwa, Aldona Perlińska – Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych)
Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie Nadleśnictwa Polanów (doniesienie) (Tomasz Kurek, Jacek Todys – Nadleśnictwo Polanów, Witold Pazdrowski, Marek Szymański – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu)
Skala, częstość i konsekwencje wielkopowierzchniowych klęsk w lasach (Piotr Gawęda – Zespół Ochrony Lasu w Gdańsku, Tomasz Mokrzycki – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie)
Zastosowanie modelu ryzyka uszkodzenia drzewostanu przez wiatr do oceny zagrożenia lasów Polski (Arkadiusz Bruchwald, Elżbieta Dmyterko – Instytut Badawczy Leśnictwa)
Zagrożenia ekosystemów leśnych spowodowane zaburzeniami (Dominik Kulakowski – Uniwersytet Clarka w Worcester, MA, USA)
Modele do średnioterminowego prognozowania początku gradacji brudnicy mniszki (Lidia Sukovata – Instytut Badawczy Leśnictwa)
Wybrani przedstawiciele rodzimej entomofauny jako źródło nowych zagrożeń dla lasu (Wojciech Grodzki – Instytut Badawczy Leśnictwa, Grzegorz Guzik – Zespół Ochrony Lasu w Opolu)
Zagrożenie lasów ze strony inwazyjnych obcych gatunków roślin i zwierząt (Wojciech Solarz – Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie)
Zmiany zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe (Zbigniew Sierota – Instytut Badawczy Leśnictwa, Katarzyna Nowik – Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu)
Ryzyko i konsekwencje występowania pożarów w lasach (Ryszard Szczygieł – Instytut Badawczy Leśnictwa, Aldona Perlińska – Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych)
Struktura przestrzenno-czasowa występowania pożarów lasów i gruntów ornych w Polsce w latach 2007–2014 (doniesienie) (Magdalena Stec, Mariusz Szymanowski – Uniwersytet Wrocławski)
Przesłanki i scenariusze zmian klimatu (Zbigniew W. Kundzewicz – Instytut Środowiska Rolniczego i Leśnego PAN w Poznaniu)
Zagrożenia antropogeniczne w lasach: kierunki zmian i możliwości przeciwdziałania (Annemarie Bastrup-Birk – Europejska Agencja Ochrony Środowiska, Kopenhaga, Dania)
Monitoring stanu lasu i jego znaczenie w Europie (Tanja Sanders, Walter Seidling – Instytut von Thünena, Eberswalde, Niemcy)
Ocena zagrożenia lasów w Polsce na podstawie monitoringowych badań tempa i kierunków zmian w ekosystemach leśnych (Jerzy Wawrzoniak, Paweł Lech, Anna Kowalska – Instytut Badawczy Leśnictwa, Jerzy Solon – Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN w Warszawie, Anna Katarzyna Wiech, Hanna Kasprowicz – Główny Inspektorat Ochrony Środowiska)
Współczesne funkcje infrastruktury wodnej w lasach (doniesienie) (Edward Pierzgalski, Jan Tyszka – Instytut Badawczy Leśnictwa)
Podstawy kształtowania składu gatunkowego drzewostanów w lasach wielofunkcyjnych (Bogdan Brzeziecki – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie)
Ubezpieczenie lasu od ryzyka wystąpienia różnych zagrożeń naturalnych (Ján Holécy – Uniwersytet Techniczny w Zwoleniu, Słowacja)
O konsekwencjach ekonomicznych zmian stanu zdrowotnego lasów. Wkład ekonomiki leśnictwa w zarządzanie ryzykiem (Gerhard Oesten – Uniwersytet we Freiburgu, Niemcy)
Interakcje ryzyka w Lasach Państwowych i przemyśle drzewnym (Krzysztof Adamowicz – Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Krzysztof Michalski – Nadleśnictwo Katowice)
Ekonomiczne i społeczne konsekwencje klęsk w lasach na przykładzie RDLP w Katowicach (Kazimierz Szabla – Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Katowicach)