Kazimierz Rykowski. Instytut Badawczy Leśnictwa. Warszawa 2005, 128 s., ISBN 83-87647-43-8. Cena 18 PLN (brutto). [Dofinansowanie częściowe ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej].
Instytut Badawczy Leśnictwa. Warszawa 2005, 128 s., ISBN 83-87647-43-8.
Praca zawiera analizę prawną LKP w strukturach PGL LP, analizę źródeł finansowania oraz ocenę realizacji celów. Dotychczasowe funkcjonowanie LKP wiąże się z dodatkowymi nakładami na edukację, ochronę przyrody, turystykę/rekreację. Głównym źródłem dochodów pozostaje sprzedaż drewna. Turystyka/rekreacja i łowiectwo nie są obecnie alternatywą dla finansowania gospodarki leśnej; wymagają wspólnego z samorządami doinwestowania. Istnieje potrzeba zmian w zasadach księgowania oraz sposobach finansowania LKP, zyski osiągają inne podmioty gospodarcze nie inwestując w trwałość lasu. Korzyści z tytułu naturalnych sposobów gospodarowania są trudne do udokumentowania finansowego, zawierają się w wyższej stabilności ekosystemów leśnych, co może być wartością dla przyszłych pokoleń.
Społecznie preferowane wartości lasu to ochrona powietrza i las jako środowisko życia roślin i zwierząt. Dlatego w gospodarce przestrzennej należy redukować zagrożenia i wzmacniać szanse rozwojowe korzystając z naturalnych walorów lasów i wody. Rola fragmentacji lasów w krajobrazie wymaga głębszych analiz: jest inna dla różnorodności gatunkowej inna dla krajobrazu, dla trwałości lasu, dla gospodarki leśnej.
Głównym beneficjentem LKP jest młodzież szkolna, leśnicy odnoszą mniejsze korzyści. Sprawą kluczową dla TZZL jest różnicowanie zagospodarowania zgodnie z rozpoznaną strukturą mikrosiedlisk. Stanowi to mechanizm rozpraszania ryzyka w hodowli i ochronie. Lasy zagospodarowane zwiększają w ten sposób swoją stabilność i poprzez mozaikowo-płatową strukturę zbliżają się do lasów naturalnych. Podobną rolę ma do spełnienia stabilizująca trzebież grupowa, ochrona zasobów wodnych i odbudowa retencji.
Miarą naturalizacji gospodarki leśnej jest jej stosunek do martwego drewna w lesie zagospodarowanym: jest to jeden z najważniejszych strukturalnych wskaźników naturalności, jest źródłem emisji węgla, czynnikiem kształtującym zagrożenia biotyczne ale i wspomagającym naturalny opór środowiska. Potrzebna jest specjalna strategia w tej sprawie. Rola lasu jako pochłaniacza węgla jest zależna od perspektywy: zmniejszenie użytkowania ma wpływ pozytywny na bilans węgla lokalnie, regionalnie bilans pogarsza się, globalnie natomiast na skutek użytkowania substytutów drewna bilans może być ujemny. Stworzono miary stabilności ekosystemów leśnych oparte o: cechy zapasu rosnącego, analizy energetyczne na poziomie ekosystemu i krajobrazu (miara wdrażania „ekorozwoju”), oraz dane monitoringowe. Praca traktuje wartość ekosystemu leśnego jako wartość człowieka – wartość obiektywną. Po raz pierwszy w polskim leśnictwie podniesiony został problem aksjologii lasu. Praca zawiera propozycje wdrożeniowe oraz uzasadnia ustanowienie 12 nowych LKP.
