Zbigniew Borowski, Instytut Badawczy Leśnictwa, Sękocin Stary 2011. ISBN 978-83-87647-98-8, s. 124. Oprawa kartonowa.
Cena: 34,00 23,50 PLN (brutto).
W pracy przeprowadzono analizę wieloletniej (1983–2008) dynamiki liczebności populacji nornika północnego, podejmując próbę wyjaśnienia, jakie czynniki ograniczają jej wzrost. Materiał badawczy zebrano na podstawie długoletniego monitoringu populacji tego gatunku w Biebrzańskim Parku Narodowym i Mazurach.
W badaniach skupiono się na oszacowaniu bezpośredniego wpływu drapieżników wyspecjalizowanych (ssaków i ptaków), uważanych za główne zewnętrzne czynniki biotyczne oddziałujące na dynamikę populacji drobnych gryzoni.
Badania wykazały m.in., że biebrzańska populacja nornika północnego charakteryzuje się endogennym cyklem liczebności, o amplitudzie pięcioletniej. Jest to pierwsze wykazanie cyklu liczebności w populacji tego gatunku nornika na świecie. Okresem najwyższej śmiertelności w populacji tego gatunku jest druga połowa zimy, a dynamika liczebności populacji nornika północnego nie zależy od liczebności dziennych ptaków drapieżnych obserwowanych na turzycowisku. Drapieżnictwo ptaków powoduje wysoką śmiertelność norników jedynie w okresie późnej zimy oraz wczesnej wiosny. Eksperymentalne wyłączenie drapieżnictwa ptaków zwiększyło ponad dwukrotnie szanse przeżycia norników w tym okresie.
Stwierdzono, że liczebność populacji łasic nie wpływa na dynamikę liczebności populacji nornika północnego, natomiast liczebność populacji tego drapieżnika zależy od liczebności populacji nornika. W wieloletniej dynamice liczebności populacji łasicy łaski w Biebrzańskim Parku Narodowym nie stwierdzono opóźnienia czasowego w reakcji na dynamikę liczebności populacji nornika północnego. Drapieżnictwo łasic obliczone dla biebrzańskiej populacji nornika wskazuje, że jest ono wyższe w okresie wiosenno-letnim niż jesienno-zimowym i waha się w przedziale od 1,1 do 45%. Prezentowane badania wskazują, iż dwie analizowane tutaj grupy drapieżników: drobne łasicowate i ptaki drapieżne nie są w stanie wytworzyć negatywnego sprzężenia zwrotnego niezbędnego do wygenerowania endogennego cyklu liczebności w badanej populacji nornika północnego.
