Opracowanie modeli paliw leśnych materiałów roślinnych pokrywy gleby

Opis projektu

Obecnie, gdy coraz częściej stosowane są w ochronie przeciwpożarowej lasu narzędzia informatyczne, umożliwiające prognozowanie rozprzestrzeniania się pożaru lasu i wspomagające proces decyzyjny organizowania akcji gaśniczej, nieodzowne jest opracowanie modeli paliw dla typów siedliskowych lasu, w których zagrożenie pożarem jest największe. Przyczyni się to do poprawy trafności symulacji rozprzestrzeniania się pożaru lasu za pomocą wdrożonej w Lasach Państwowych aplikacji „Model pożaru lasu”, której obowiązek stosowania wynika z „Instrukcji ochrony przeciwpożarowej lasu”. Umożliwi również rozwijanie tej aplikacji, poprzez jej integrację z leśną mapą numeryczną, pozwalając na modelowanie pożarów dla rzeczywistych warunków drzewostanowych w miejscu ich wystąpienia i wizualizacji wyników symulacji na mapie.

Obecnie stosowana aplikacja służąca obliczeniom modelowym pozwala prognozować rozprzestrzenianie się pożarów pokrywy ściółkowej, wrzosowej i trawiastej oraz pożaru całkowitego. W kalkulacjach wykorzystywane są modele paliw opracowane ponad 40 lat temu dla terenu RDLP w Zielonej Górze i tylko dla pokrywy ściółkowej na borze suchym, świeżym i mieszanym świeżym oraz częściowo dla pokrywy wrzosowej (BMśw, Bśw) i trawiastej (tylko badania pilotażowe).

Ze względu na zachodzące zmiany siedliskowo-drzewostanowe, okres, jaki upłynął od tych prac, uzasadnione jest przeprowadzenie badań terenowych, pozwalających na opracowanie modeli paliw typów roślinności pokrywy gleby na siedliskach najbardziej zagrożonych pożarami i reprezentatywnych dla całego kraju.

Wynikiem pracy będą modele paliw, zawierające dane o: obciążeniu ogniowym [kg/m²], cieple spalania i wartości opałowej [kJ/kg], wilgotności [%] oraz gęstości objętościowej [kg/m³]. Pozwolą one na opracowanie metody kartowania rodzajów paliw dna lasu w postaci dodatkowej warstwy leśnej mapy numerycznej. Wymóg ten wynika także z Dyrektywy nr 2007/2/WE parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 marca 2007 r. mającej na celu stworzenie Infrastruktury Przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) dla polityk ochrony środowiska, w tym ochrony lasów przed pożarami. Zakres danych udostępnianych przez państwa członkowskie obejmuje: prognozę zagrożenia pożarowego, rozprzestrzenianie się pożaru, ocenę zniszczeń po pożarach oraz regenerację roślinności po pożarze. Jednym z zakładanych rezultatów wdrożenia dyrektywy INSPIRE ma być możliwość mapowania niebezpieczeństwa pożarów lasu, do której nieodzowna jest klasyfikacja leśnych materiałów palnych pod względem stwarzanego zagrożenia pożarowego w postaci modeli paliw.

Kartowanie obszarów leśnych, wykorzystujące występowanie modeli paliw, w znaczący sposób może się przyczynić do zwiększenia skuteczności akcji gaśniczych i właściwego ukierunkowania działań profilaktycznych.

Cele projektu

Celem podejmowanych działań jest opracowanie właściwości pożarowych dla materiałów roślinnych pokrywy gleby (modeli paliw) występujących w drzewostanach najbardziej narażonych na występowanie pożarów, w zależności od typu siedliskowego lasu, wieku drzewostanu i położenia geograficznego.

Charakterystyka projektu

Projekt ma charakter naukowy oraz aplikacyjny.

Zakres uczestnictwa IBL

Projekt jest realizowany przez pracowników Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu IBL.

Wykonawcy projektu

Dr hab. inż. Ryszard Szczygieł – Kierownik projektu
Mgr inż. Mirosław Kwiatkowski – Wykonawca
Dr inż. Józef Piwnicki – Wykonawca
Mgr inż. Bartłomiej Kołakowski – Wykonawca
Alina Klimczyk – Wykonawca

Partnerzy