Transnational Cooperation on nature-based solutions for restoring degraded forests of Central Europe (Współpraca międzynarodowa w zakresie opartych na naturze rozwiązań w celu odbudowy zdegradowanych lasów w Europie Środkowej)

Opis projektu

Ochrona różnorodności biologicznej oraz promowanie adaptacji lasów do zmian klimatu i  łagodzenia ich skutków, to kluczowe wyzwania dla Europy Środkowej. Rozwiązania skoncentrowane i oparte na naturze (Nature-Based Solutions; NBS) to działania mające na celu ochronę, zrównoważone zarządzanie i odtwarzanie ekosystemów, aby sprostać wyzwaniom społecznym, zapewniając jednocześnie dobrobyt ludzi i korzyści dla różnorodności biologicznej. Lasy w Europie Środkowej są obszarami o wysokiej różnorodności biologicznej, pełnią liczne usługi ekosystemowe, tworzą miejsca pracy i są optymalnym obszarem dla działań z zakresu NBS w łagodzeniu zmian klimatu. Lasy w Europie Środkowej ulegają jednak degradacji z powodu zmian klimatu, związanych z nimi zaburzeń oraz niezrównoważonej gospodarki leśnej. Czynniki te w zdecydowanej większości mają charakter globalny i dlatego nie można ich rozwiązać za pomocą działań podejmowanych na poziomie kraju czy regionu. Aby zagwarantować funkcjonowanie lasów w warunkach zmieniającego się klimatu i odwrócić proces ich degradacji, konieczna jest współpraca międzynarodowa. Obecnie nie istnieje w krajach Europy Środkowo-Wschodniej jednolita definicja degradacji i rekultywacji ekosystemów leśnych. Brak ponadnarodowych wytycznych dotyczących tego zagadnienia oraz krajowe polityki ograniczające przenoszenie leśnego materiału rozmnożeniowego sprawiają, że rekultywacja i odbudowa lasów w skali Europy staje się jeszcze większym wyzwaniem.

Cele projektu

Celem projektu jest ułatwienie odbudowy zdegradowanych ekosystemów leśnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej poprzez wspieranie współpracy międzynarodowej. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez: (1) opracowanie ponadnarodowych strategii i zidentyfikowanie obszarów priorytetowych dla odnowienia lasów, (2) przetestowanie zaprojektowanych działań w sześciu wspólnie wybranych tzw. obiektach pilotażowych, (3) stworzenie zintegrowanych map kluczowych czynników kształtujących obecnie lasy regionu oraz (4) sformułowanie wniosków wyciągniętych z działań pilotażowych. Jednym z efektów będzie opracowanie internetowego systemu wspomagania decyzji (DSS). Ten innowacyjny system zapewni jednostkom administrującym lasami, służbom ochrony przyrody, planistom krajobrazu, obywatelom i decydentom łatwy dostęp do optymalnych dla danego miejsca NBS w zakresie odbudowy lasów. W ramach projektu planowane jest również innowacyjne studium zakresu finansowania działań w zakresie rekultywacji za pomocą instrumentów ekonomicznych, takich jak rynek emisji dwutlenku węgla. RE-ENFORCE zapewni partycypacyjne podejmowanie decyzji i długoterminową wizję odbudowy zdegradowanych lasów poprzez rozpowszechnianie wiedzy specjalistycznej, testowanie NBS w działaniach pilotażowych oraz ułatwianie długoterminowej współpracy międzynarodowej między partnerami i nie tylko. Powyższe działania będą realizowane przy współpracy z lokalnymi beneficjentami projektu (partnerzy stowarzyszeni), podmiotami odpowiedzialnymi za zarządzanie i administrowanie ekosystemami leśnymi.

Charakterystyka projektu

Zakres uczestnictwa IBL

Instytut Badawczy Leśnictwa (IBL) jest partnerem w projekcie RE-ENFORCE, reprezentującym Polskę wśród ośmiu uczestniczących w projekcie krajów Europy Środkowej. W ramach planowanych działań pilotażowych oraz udostępnienia dotychczas opracowanych rozwiązań IBL planuje przedstawić dwie powierzchnie pilotażowe, na których prowadzone są działania Lasów Państwowych we współpracy z IBL, z zakresu odtwarzania zdegradowanych ekosystemów, mianowicie:

1. Nadleśnictwo Myszyniec – obszar odtwarzania ekosystemów leśnych z dominującym udziałem sosny zwyczajnej po wielkoobszarowym pożarze lasu w 2014 roku;
2. Nadleśnictwa Przymuszewo, Runowo i Rytel – obszar odtwarzania ekosystemów leśnych z dominującym udziałem sosny zwyczajnej po największym w historii Polski wiatrołomie w 2017 roku.

Wykonawcy projektu

Dr hab. Marcin Klisz (Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych)
Dr hab. Jan Kowalczyk (Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych)
Dr inż. Wojciech Gil (Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych)
Dr inż. Tadeusz Zachara (Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych)
Dr inż. Ewa Zin (Zakład Lasów Naturalnych)

Partnerzy

Austrian Research Centre for Forests (BFW, Austria)
Croatian Forest Research Institute (CFRI, Chorwacja)
Czech University of Life Sciences Prague (CZU, Czechy)
Landesforst Mecklenburg-Vorpommern (LFOA-MV, Niemcy)
Duna-Dráva National Park Directorate (DDNPD, Węgry)
Fertő-Hanság National Park Directorate (FHNPD, Węgry)
Slovenian Forestry Institute (SFI, Słowenia)
University of Padova (UNIPD, Włochy)