Wyposażenie, doposażenie oraz adaptacja i rozbudowa obiektów infrastruktury Izby Edukacji Leśnej Instytutu Badawczego Leśnictwa w Sękocinie Starym

Opis projektu

Projekt realizowany w ramach programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej „Edukacja ekologiczna” Nabór III 2018 r.

Cele projektu

Głównym celem projektu jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa poprzez promowanie zasad zrównoważonego rozwoju wraz z celami szczegółowym, do których należą: upowszechnianie wiedzy z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, kształtowanie zachowań prośrodowiskowych ogółu społeczeństwa, w tym dzieci i młodzieży, aktywizacja społeczna – budowanie społeczeństwa obywatelskiego w obszarze ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Charakterystyka projektu

Instytut Badawczy Leśnictwa od początku swojego istnienia poza badaniami, dla których został powołany, realizuje też misję edukowania społeczeństwa. Od dwudziestu lat wykorzystywana jest do tego Izba Edukacji Leśnej Instytutu. Tak długi okres sprawił, że wymaga ona doposażenia i modernizacji zarówno w kontekście sal dydaktycznych jak i obiektów terenowych. Niezależnie od powyższych celów, ważne jest rozszerzenie edukacyjnej działalności IBL na nowe, innowacyjne obszary, do których należy np. technologia rzeczywistości wirtualnej (VR). W związku z powyższym planowany jest zakup 3 komputerów stacjonarnych (jeden na potrzeby administracji i zarządzania dla kierownika Izby oraz dwa do prowadzenia zajęć w salach dydaktycznych). Niezbędny jest także zakup notebooka, który będzie wykorzystywany do prowadzenia zajęć na festynach, piknikach naukowych oraz podczas prac w innych miejscach jak szkoły, uczelnie itp. Dodatkowo komputery wykorzystywane będą także do obsługi zintegrowanych tabletów, które uatrakcyjnią zajęcia z wielu tematów dla młodszych dzieci jak np.: rozpoznawanie gatunków drzew, ssaki i ptaki naszych lasów czy też formy ochrony przyrody itp. W nowo powstałym na terenie Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL) Centrum Konferencyjno-Wystawienniczym ma funkcjonować nowoczesny obiekt edukacyjny, posiadający m.in. przestrzeń laboratoryjno-warsztatową. Obiekt ten składa się z dwóch sal edukacyjnych, pomieszczeń pomocniczych (2 toalety, szatnie, korytarze z wyposażeniem edukacyjnym) o łącznej powierzchni 178 m2 i jest w pełni dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wszystkie pomieszczenia znajdują się na poziomie 0. Przewidziano wyposażenie sali laboratoryjno-warsztatowej w zestaw stołów laboratoryjnych, krzeseł obracanych, szafek i półek ze sprzętem laboratoryjnym oraz pomocami dydaktycznymi, co pozwoli na zapoznanie się z prawami przyrody przez samodzielne eksperymentowanie. W nowo wyposażonej Izbie planowana jest interaktywna edukacja mająca na celu pogłębienie podstawowej wiedzy o różnorodności biologicznej lasów, o właściwościach i wykorzystaniu drewna jako surowca odnawialnego oraz o zrównoważonym gospodarowaniu lasami. Istotnym tematem prowadzonych zajęć będzie „Drewno − surowiec wielu możliwości”. Ponadto planuje się rozwój dotychczasowych tematów edukacyjnych poprzez stworzenie infrastruktury do prowadzenia warsztatów eksperymentalnych pt.: „Woda w lesie. Życie w wodzie”, „Tajemnice gleby”, „Genetyka – życie na ziemi w genach zapisane”, „Produkcja drewna. Papier czerpany”, „Dary lasu”, „Pozaprodukcyjne funkcje lasu”. Projekt przyczyni się do stworzenia 30 stanowisk do zajęć warsztatowych i pozwoli na doposażenie sali w pomoce edukacyjne niezbędne do prac indywidualnych lub w małych 2-3 osobowych zespołach, co poprawi atrakcyjność zajęć i zwiększy efektywność nauczania. Wyposażenie sali w projektor i zestaw komputerowy umożliwi wyświetlanie prezentacji, filmów, pokazów slajdów oraz instrukcji wykonywania zadań. Niezależnie od wyposażenia sal i klasycznych zajęć edukacyjnych IBL zaplanował także stworzenie wirtualnych modeli lasów (na początek pięciu wybranych), w oparciu o technologię VR. Zestawy VR (3 szt. okularów i przenośnych stacji graficznych) byłyby nowoczesną, interaktywną i bardzo atrakcyjną pomocą dydaktyczną, przybliżającą tematykę dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego naszych lasów. Edukacja ekologiczna jest jednym z gwarantów zrównoważonego rozwoju naszego kraju i szansą na zachowanie bogactwa przyrodniczego dla przyszłych pokoleń ale jej wysoka efektywność uzależniona jest m.in. od zachowania właściwych kanałów komunikacji, które muszą być dopasowane do rozwoju technologicznego oraz grupy docelowej. W zmieniającym się świecie dominującą rolę odgrywa Internet i technologie cyfrowe, które są naturalnym środowiskiem komunikacji i wymiany informacji młodego pokolenia, niezależnie od miejsca pochodzenia i statusu społecznego. By dotrzeć do tej grupy docelowej potrzebne są technologie przynajmniej takie, które wykorzystują te same kanały komunikacji, a jeszcze lepiej takie, które staną się niebawem standardem. Efektem zrealizowanych zadań będzie opracowana technologia, która umożliwi wierną digitalizację dowolnych ekosystemów i wykorzystywanie pozyskanych w ten sposób danych nie tylko w celach edukacyjnych, ale również na wszystkich innych obszarach, na których dane takie mogą być przydatne. Poza samym opracowaniem technologii pozyskiwania danych i zakupem skanera oraz zestawu fotogrametrycznego, efektem zadania będzie także opracowanie 5 wybranych scenariuszy, opartych o zdigitalizowane fragmenty ekosystemów leśnych (np. Puszcza Białowieska, tatrzańskie świerczyny górnoreglowe, sudeckie buczyny itp.). Umożliwią one przeniesienie osób w wirtualnym świecie w jedno z tych miejsc i interakcję np. ze stworzonymi przez grafików zwierzętami, jak np. żubrem, który będzie opowiadał o Puszczy Białowieskiej. Wśród grup odwiedzających Izbę przeważają dzieci w wieku przedszkolnym oraz klasy I-III. Dla nich została przeznaczona sala do edukacji w formie zabaw, gier i konkursów. Będzie to sala bez stołów i krzeseł, z poduchami do siedzenia. Również ściany w sali dla najmłodszych będą wykorzystywane do zabaw dzięki różnorodnym inscenizacjom i instalacjom interaktywnym. Sala będzie wyposażona w liczne pomoce dydaktyczne, w większości wykonane z drewna i będzie przyjazna dla osób niepełnosprawnych ruchowo i z dysfunkcją wzroku. Od wielu lat przyjmujemy dzieci i młodzież z upośledzeniem umysłowym, dla których nowy obiekt będzie przyjazny. Dla osób z dysfunkcjami słuchu planujemy audioprzewodniki z ekranem, na którym widoczny jest tłumacz Polskiego Języka Migowego. Merytoryczne wspomaganie edukacji leśnej prowadzonej w IBL stanowią również leśne ścieżki: dydaktyczna „Na sosnowym szlaku” oraz rekreacyjna „Ruch w świecie zwierząt”, jak i wiata edukacyjna. Liczne drewniane urządzenia edukacyjne znajdujące się na powietrzu wymagają remontu i zabezpieczenia przed wpływem czynników atmosferycznych. Planujemy również utworzenie nowej leśnej ścieżki poznawczej dostosowanej do potrzeb osób niepełnosprawnych. Osoby z dysfunkcjami wzroku będą miały możliwość zapoznania się z tyflografikami przedstawiającymi niektóre obiekty znajdujące się na ścieżkach dydaktycznych oraz poznania kolekcji roślin i gatunków zwierząt występujących w naszych lasach dzięki tabliczkom z opisem w języku Braille’a i wypukłymi rysunkami oraz urządzeniom interaktywnym. Planowany jest zakup licencji na użytkowanie platformy i aplikacji do ścieżki istniejącej „Pogromcy leśnych mitów”. Na terenie IBL zgromadzono również kolekcję roślin liczącą około 600 gatunków. Po corocznych nowych nasadzeniach istnieje konieczność oznakowania 50 gatunków roślin na tabliczkach takich samych jak posiadają inne rośliny. Projekt zakłada całkowite unowocześnienie obiektu. W założeniu projektu wychodzimy poza schemat funkcjonujących obecnie izb edukacyjnych. Średnio w ciągu ostatnich 5 lat przyjęliśmy 2400 dzieci, młodzieży i dorosłych organizując średnio w roku 70 zajęć lekcyjnych oraz przyjmując około 100-200 osób zwiedzających ośrodek indywidualnie i w małych grupach. Projekt ten przyczyni się do wzrostu liczby odwiedzający z racji lokalizacji nowych sal edukacyjnych w Centrum Konferencyjno-Wystawienniczym i prowadzenia większej liczby lekcji bezpłatnych, co znacznie obniży koszt organizacji wycieczki edukacyjnej. Przewidywana w skali roku liczba uczestników zajęć to 3000 osób i organizacja 100 spotkań edukacyjnych. Corocznie bierzemy udział w festynach edukacyjnych w całek Polsce i obsługujemy około 1 500 osób.

Zakres uczestnictwa IBL

Instytut Badawczy Leśnictwa jest głównym i jedynym podmiotem realizującym projekt.

Wykonawcy projektu

mgr inż. Grażyna Głuch – Kierownik projektu
dr Joanna Szewczykiewicz – zastępca Kierownika projektu

Eksperci:
Prof. dr. hab. Jacek Hilszczański
dr inż. Wojciech Gil
dr inż. Piotr Gołos
mgr inż. Radomir Bałazy
Przemysław Kuśmierczyk – ekspert spoza IBL w dziedzinie języka migowego

Partnerzy