Zestaw do analizowania barwionych preparatów mikroskopowych z tkanek miękkich roślin

Opis projektu

W wyniku złożonego w 2019 r. wniosku do Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 marca 2019 r. w sprawie przyznawania, rozliczania i przekazywania środków finansowych na realizację inwestycji związanych z kształceniem oraz działalnością naukową, Instytutowi Badawczemu Leśnictwa została przyznana dotacja celowa na realizację inwestycji związanej z działalnością naukową na zakup aparatury naukowo – badawczej.

Cele projektu

Głównym celem projektu „Zestaw do analizowania barwionych preparatów mikroskopowych z tkanek miękkich roślin” jest wyposażenie laboratorium w aparaturę umożliwiającą wykonywanie trwałych, barwionych preparatów mikroskopowych z tkanek roślinnych będących zbyt miękkimi dla tradycyjnego procesu wykonywania preparatów za pomocą mikrotomu saneczkowego oraz ich automatyczną archiwizację w świetle naturalnym oraz spolaryzowanym.

Charakterystyka projektu

Koncepcja projektu dotyczy umożliwienia prowadzenia badań zmienności fenologicznej drzew leśnych poprzez monitorowanie przebiegu wzrostu wtórnego w tkankach kambium i ksylemu, będących kluczowymi dla zrozumienia procesów adaptacji drzew do obserwowanych zmian klimatycznych, zmian sezonu wegetacyjnego, występowania przymrozków późnych i wczesnych. Wykorzystanie aparatury badawczej pozwoli na znaczące wzbogacenie dotychczasowego zakresu analiz koncentrujących się na zmienności między- i wewnątrzpopulacyjnej drzew leśnych o analizy fenologii merystemu bocznego (kambium).

Obok badań zmienności fenologicznej wzrostu wtórnego drzew leśnych koncepcja projektu zakłada umożliwienie wykonywanie trwałych, barwionych preparatów mikroskopowych z tkanek roślinnych odpowiedzialnych za wymianę gazową oraz transport wody i asymilatów wewnątrz igieł i liści. Struktury te związane są ze zdolnością adaptacyjną drzew do niekorzystnych warunków wzrostu związanych z okresami suszy czy zanieczyszczeniem powietrza. Uzyskanie bezpośredniej informacji o budowie, gęstości oraz rozmieszczeniu aparatów szparkowych ma na celu uzupełnienia dotychczasowej wiedzy o reakcji fizjologicznej drzew na niekorzystne warunki wzrostu związanych z długotrwałymi okresami deficytu wodnego. Analiza struktury aparatów asymilacyjnych oparta na barwionych preparatach mikroskopowych wraz z pomiarem parametrów fizjologicznych są kluczowe dla zrozumienia badanych procesów.

Trzecim elementem koncepcji projektu jest poszerzenie możliwości badawczych w zakresie zmienności potencjału reprodukcyjnego drzew oraz procesach zachodzących w nasionach w czasie ich spoczynku poprzez wykorzystanie analiz barwionych preparatów nasion, a także ich kwiatów. Poznanie zmienności w budowie anatomicznej nasion drzew leśnych ma na celu zrozumienie adaptacji procesów reprodukcyjnych do obserwowanych i przewidywanych zmian klimatycznych. Ze względu na złożoną budowę nasion (zmienna twardość tkanek) wykonanie preparatów mikroskopowych z takich organów przy zachowaniu czytelności ich struktury wymaga zatapiania tkane-prośba o zamk (parafina), a następnie cięcia bloczków z zatopioną tkanką za pomocą mikrotomu rotacyjnego. Tego typu metodyka byłaby nowatorska w zakresie badań struktury nasion.

Zakres uczestnictwa IBL

Zakupienie aparatury naukowo-badawczej oraz jej zainstalowanie w budynku Instytutu w Sękocinie Starym.

Wykonawcy projektu

Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych
dr inż. Marcin Klisz (koordynator)

Partnerzy